Ben je van plan om verse groenten te gaan kweken in een moestuinbak of kweektafel? Dan kan het leuk zijn om te experimenteren met “vergeten groenten”. Deze vind je namelijk niet standaard terug in jouw plaatselijke supermarkt, waardoor de oogst uit jouw kweekbak nog verrassender zal zijn. Uiteraard helpen wij jou graag op weg en lees je hier alles over een aantal vergeten groenten welke je kunt kweken in jouw moestuinbak of kweektafel.
Wat zijn vergeten groenten?
Vergeten groenten zijn, zoals je het al raadt, groenten die tegenwoordig minder bekend zijn of welke we zelfs zijn vergeten. Deze gewassen gebruiken we dus tegenwoordig niet meer in de keuken. Toch zijn er een aantal vergeten groenten die best de moeite waard zijn om eens te proberen. Denk bijvoorbeeld eens aan schorseneren, pastinaak, snijbiet of zeekool. Stuk voor stuk heerlijke groenten die heerlijk smaken en welke je daarnaast prima in jouw moestuintafel kunt kweken.
Daarnaast is het uitdagender en leuker om vergeten groenten in de moestuin te telen. Zo varieer je niet alleen in de keuken, maar ook in de tuin. Vergeet dus de kroppen sla, bietjes en komkommers en ga voor de pastinaken, postelein en de schorseneren!
Schorseneer
De schorseneer zoals die gegeten kan worden, staat bekend als de grote schorseneer. Deze groente stond begin van de 20ste eeuw nog als ‘gewone’ groente in de boeken, maar na de oorlog is de schorseneer in de vergetelheid geraakt. Het grote nadeel van het eten van schorseneer is namelijk de bereiding ervan. Als je de wortels wilt gaan schillen komt er namelijk melksap vrij die kleeft. Het is dus ook aan te raden om handschoenen te dragen.
Schorseneer kweken in de moestuinbak
De schorseneer leent zich uitstekend voor het kweken in een kweekbak of moestuin. Het gewas doet het namelijk prima in onze Nederlandse bodem. Kweek de groente bij voorkeur op zandgrond. Als de grond namelijk te zwaar is heeft wordt het lastiger om rechte wortels te kweken. Het zaaien in de moestuinbak gebeurt tussen eind maart en half mei. Hou hierbij rekening met een afstand van 10 cm tussen de zaden en 30 cm tussen de rijen.
Schorseneer oogsten uit moestuinbak
Het oogsten van de winterharde schorseneer kan gedurende de hele winter. Let wel op dat je de wortels recht omhoog uit de grond trekt bij het oogsten, anders bestaat er een kans dat de wortel afbreekt. Als je kweekt in een zanderige grond gaat het oogsten overigens gemakkelijker.
Pastinaak
De pastinaak is een groenten die al een aantal jaren verdwenen is uit de moestuin, maar de laatste jaren is de groente bezig aan een terugkeer. Je ziet het gewas steeds vaker terug in de keuken. Deze groenten, met een zoete, anijsachtige smaak, is een wortelgewas en kan een lengte bereiken van ongeveer 20 cm.
Door de Romeinen werd het gewas meegenomen naar het noorden en bleek dat de groenten in koudere gebieden groter werden dan in het warmere zuiden. Hierdoor werd het gewas ten tijde van de Middeleeuwen in West-Europa dan ook belangrijk onderdeel van de voedselvoorziening. Door de intrede van de aardappel is de pastinaak vervolgens steeds verder naar de achtergrond verdwenen.
Pastinaak telen in de kweekbak
Pastinaak kun je vanaf februari zaaien in de moestuinbak of kweektafel. Vervolgens heeft het gewas ongeveer 25 weken nodig om door te groeien tot een eetbare pastinaak. Net als bij schorseneer is het voor dit gewas goed om deze te zaaien in een losse (zanderige) grondsoort omdat ze in deze grond meer de ruimte krijgen om te groeien. Als je het gewas in februari gezaaid hebt kun je pastinaak al aan het einde van de zomer doen. Toch wachten veel moestuinders tot na de eerste vorst omdat dit de smaak ten goede zou komen. De groente kan goed tegen de kou en kan daarom gedurende een lange periode in de koude wintermaanden geoogst worden.
Knolraap
De volgende vergeten groenten voor in jouw moestuinbak of kweektafel zijn we in Nederland wel zo goed als vergeten. De knolraap, ook wel meiraap of herfstknol genoemd, kom je in de gewone teelt niet meer tegen. Alleen in sommige moestuinen of bij biologische landbouwers wordt er nog aandacht geschonken aan dit gewas. De knolraap zit een beetje tussen de wortelknol en de stengelknol in, hij vormt zich zowel bovenin de penwortel als in de stengel.
De knolraap is overigens makkelijk te verwarren met de koolraap. De knolraap is echter kleiner dan de koolraap en lijkt qua smaak op de radijs, terwijl de koolraap juist lijkt op de pastinaak.
Knolraap telen in de moestuintafel
Deze vergeten groenten is een echt voorjaarsgewas voor in jouw kweekbak. Na het planten groeit de knolraap snel en na zo’n zes tot acht weken kun je de raap al oogsten, nog voordat de plant van de raap echt groot geworden is. Het is trouwens aan te raden om elke week een beetje te zaaien in de moestuinbak zodat je langer kunt genieten van het gewas. Je kunt de knolraap ook later in het jaar zaaien in de kweekbak. Men noemt ze dan herfstrapen en deze heeft een wat zoeter smaak.
Aardpeer
De aardpeer doet je verwachten dat het om een aardappel of een peer gaat, maar tot onze verrassing lijkt de smaak juist meer op die van een artisjok. Het gewas wordt niet voor niets dan ook de Jeruzalem Artisjok genoemd (ondanks dat deze vergeten groenten zijn oorsprong vindt in Noord-Amerika).
Aardpeer telen in de kweektafel
Het lastige is meteen dat je deze groenten niet kunt zaaien. Je zult het gewas moetne vermeerderen door de knollen te poten welke vervolgens sterk woekeren. Het is voor de teelt van aardperen dan ook aan te raden goed op te letten op het aantal. Door de sterke mate van woekering kan het gebeuren dat je binnen no time meer aardperen hebt dan je lief is. Gelukkig hou je de aardperen in een moestuinbak of kweektafel gemakkelijk in bedwang. Houd er wel rekening mee dat de aardpeer familie is van de zonnebloem. De plant kan wel twee tot drie meter hoog worden!
Je kunt de aardperen poten wanneer jij dat wilt; het is namelijk een winterharde plant en het maakt daarom niet uit wanneer je ze poot. In de lente zullen de aardperen vanzelf weer gaan uitlopen. Na het oogsten van de aardperen kun je ze zo’n twee tot drie weken bewaren in een koude schuur of de koelkast.
Snijbiet
Van de vergeten groenten voor in jouw moestuinbak is de snijbiet misschien wel de mooiste en meest opvallende. De kleur van de stelen varieert namelijk van wit, naar groen en rood en zo geeft de snijbiet, ook wel warmoes genoemd, een kleurrijke invulling aan jouw moestuintafel. De smaak van de bladeren komt overeen met die van spinazie en het gewas is zodoende ook te gebruiken als vervanger van spinazie. Omdat snijbiet familie is van de rode biet proef je daarnaast ook een vleugje van dit gewas in het blad.
Snijbiet oogsten met een moestuinbak
Het leuke van snijbiet in jouw kweekbak is dat je het gewas meerdere keren per seizoen kunt oogsten. Als je de bladeren hebt afgesneden groeien de nieuwe bladeren vanzelf weer terug waardoor je van de lente tot en met de herfst kunt genieten van snijbiet uit eigen moestuin.
Zaaien van snijbiet in de kweekbak
Zaaien van snijbiet gebeurt door middel van vruchtkluwen. In deze vruchtkluwen zitten 2 tot 4 zaden. Aan te raden is om, na opkomst van het gewas, de minst groeiende plantjes te verwijderen. Probeer per gezaaide vruchtkluwen één zaailing over te houden. Deze heeft zo een betere kansen om een mooie snijbiet te worden. Je kunt in maart de eerste zaadjes planten, welke je vervolgens van mei tot en met november kunt gebruiken voor de oogst.
Zeekool
De ‘zeekool’ is de koningin onder de kolen. De zeekool zie je vaak langs de Engelse kust opduiken, maar kun je ook prima zelf kweken. Niet alleen wordt deze groente geroemd om zijn prachtige bloei, maar ook de smaak is ongeëvenaard. De jonge scheuten smaken heerlijk mals en hebben het aroma van een mengeling van diverse koolsoorten. Vooral de jonge scheuten met hun licht nootachtige smaak zijn erg lekker. Je moet alleen wel wat geduld hebben voor de eerste oogst.
Zeekool telen in de moestuinbakken
Deze vergeten groenten groeit het liefst op een zanderige grond en heeft een hekel aan stilstaand water. Je kunt het gewas zaaien, maar het is veel efficiënter om de plant te stekken, die je in het voorjaar kunt planten in de kweekbak. Zodra ze in jouw moestuin staan, zullen ze er een aantal jaar groeien. Zeekool die op een optimale plaats groeit, kan met gemak dertig jaar op dezelfde plek groeien. Als je van de zeekoolplant eet dien je de plant na een paar jaar wel te vervangen, anders put je de plant te veel uit. Vanaf mei verschijnen er trouwens witte bloemschermen op de zeekoolplant; bijen en vlinders zijn er dol op. Dit gewas kun je dus ook prima in de siertuin zetten.
Na drie jaar zeekool oogsten
Weinig mensen weten dat ook de stengels gegeten kunnen worden. Hierbij is wel wat geduld geboden; het kan tot drie jaren duren voordat er een bloemstengel groeit. Als deze zich laten zien is het zaak om de ‘zeekool’ af te dekken zodat de groeiende stengels gebleekt en daarna geoogst kunnen worden.
Postelein
Het gewas postelein staat bekend als een omega3-bommetje, een gezonde vergeten groenten dus. Postelein is een typische zomergroente en is over het algemeen verkrijgbaar van mei tot en met september. Kenmerkend voor het gewas is de licht zure en wat zoute smaak. Juist hierom past postelein in tal van gerechten. Sterker nog, het haalt veel gerechten enorm op! Je kunt het rauw verwerken in een stamppotje, roerbakken met andere groenten of als salade eten.
Postelein telen in de kweekbak
De zaadjes van postelein zijn erg klein en moeten daarom zeer oppervlakkig en breedwerpig gezaaid worden. Geef ze vervolgens voorzichtig water om te voorkomen dat de zaadjes weer wegspoelen. Postelein wordt meestal vanaf half mei gezaaid, het is namelijk een plantje dat uit warme streken komt en slecht tegen kou kan. Na het zaaien is het een gewas wat weinig verzorging nodig heeft. De groenten is niet erg gevoelig voor droogte doordat ze het nodige vocht opslaan in de stengels en bladeren. Postelein wordt bij voorkeur geoogst als de plantjes nog jong zijn (tussen de 3 en 6 weken). Later oogsten kan wel, maar doordat het aandeel van de stengel dan groter wordt heeft het gewas een wat zuurdere smaak.
Palmkool
Door de omhoog groeiende bladeren doet de palmkool zijn naam eer aan. De plant komt uit het middellandse zeeklimaat en lijkt inderdaad wat op een palmboom. Deze vergeten groenten is een stengelkool, dat wil zeggen dat de plant geen krop vormt maar gewoon een stengel met bladeren, zoals bijvoorbeeld de boerenkool.
Palmkool telen in de moestuinbak
Je zaait palmkool vanaf maart tot april in de kweekbak of moestuintafel. Palmkool groeit het liefst op een zonnig plekje waar het nu en dan goed waait, dat voorkomt namelijk schimmels. Bijzondere bodemeisen stelt de plant niet maar een flinke portie compost wordt in dank afgenomen. Palmkool is een solitaire plant, dat betekent dat je ze beter alleen zet of ver genoeg van elkaar zodat ze ongestoord kunnen groeien.
Oogsten van de palmkool
De plant eist, op een goede groeiomgeving na, weinig extra zorgen. Je kunt op twee manieren oogsten: je plukt het hele jaar door wat verse bladeren of je wacht tot op het eind van het seizoen om de plant kaal te plukken. Als je voor dat eerste kiest, dan is het belangrijk om van onder naar boven te oogsten. Bovenaan zit het groeipunt en dat laat je maar beter onaangeroerd. Je ziet de plant op dat ogenblik de lucht in groeien. Ze zien er gek uit, net als kleine palmboompjes.
Genoeg variatie met vergeten groenten
Kortom, heb jij al zin om deze vergeten groenten in jouw moestuinbak of kweektafel te telen? Met deze acht vergeten groenten heb jij komend moestuinseizoen voldoende variatie in jouw moestuinbak en kun je in de keuken genieten van deze vernieuwde en verrassende smaken. Overigens zijn dit niet de enige vergeten groenten die je kunt telen. Er zijn tientallen soorten groenten welke we door de eeuwen heen minder zijn gaan eten of zelfs helemaal zijn vergeten. Welke van deze vergeten groenten ga jij komend seizoen telen?
