Het najaar is in aantocht, dat betekent dat je aan de slag kunt met groenbemesters om de bodem van jouw moestuinbak te verbeteren. Groenbemesters zijn gewassen die we telen vanwege hun bodem verbeterende en mest toevoegende eigenschappen. Deze gewassen worden meestal meteen ondergespit in de moestuinbak, maar je kunt er ook de composthoop mee vullen.
Wat levert een groenbemester in de moestuinbak op?
Het gebruiken van een groenbemester levert je humus op voor in de moestuinbak of kweektafel. Door het onderspitten van deze gewassen voeg je het organische materiaal toe aan de bodem. Hierdoor voeg je licht en lucht toe aan de bodem wat resulteert in een gezondere bodem met veel leven.
Voedingsstoffen vasthouden in de moestuinbak
Daarnaast houdt een groenbemester voedingsstoffen vast. De gewassen die je in de nazomer zaait in de moestuin nemen in de winter de voedingsstoffen op die anders vaak door regen uit de grond worden uitgespoeld. Bij het onderspitten in het vroege voorjaar komen deze voedingsstoffen weer vrij in de bodem. Sterker nog; sommige soorten groenbemesters wortelen diep en kunnen zo uit de onderlaag voedingsstoffen opnemen die dan vervolgens bij het onderspitten in de bovenlaag weer vrijkomen.
Beschermen van de moestuingrond
Door het bedekken van de bodem voorkomt de groenbemester aantasting van de bodem; het voorkomt onkruid, uitspoeling door regen en verwaaien van zanddeeltjes en gronddeeltjes en daarmee erosie. Het voorkomt ook het dichtslaan van de grond bij hevige regenval en verbetert door de worteling de afwatering. Diepwortelende bodembemesters zorgen namelijk voor een goede, luchtige bodem.
Vastleggen van stikstof in de moestuinbak
Sommige groenbemesters kunnen door middel van bacteriën stikstof uit de lucht binden aan de plant en vervolgens aan de bodem beschikbaar stellen. Met name vlinderbloemigen staan hierom bekend en worden om die reden ook gebruikt bij wisselteelt in de moestuintafel.
Ontsmetten van de moestuin
Tenslotte hebben sommige groenbemesters een bodem ontsmettende werking waardoor er volgend moestuinseizoen minder ziektes op de loer liggen in de moestuinbak.
Nadelen van groenbemesters in de moestuinbak
Uiteraard kost het toepassen van groenbemesters geld (aankoop van zaden) en tijd, maar het neemt ook plaats in. Een groenbemester toepassen als hoofdteelt is dus zonde, zeker als je nog veldsla of boontjes wilde telen in de moestuinbak. Heb je echter genoeg ruimte of een stukje waar de bodem duidelijk moet verbeteren, kies dan juist voor een groenbemester. Haak echter niet gelijk af als jouw moestuin minder groot is, er namelijk zijn ook groenbemesters die je als nateelt kunt zaaien!
Uitzaaien in de moestuin
Sommige groenbemesters kunnen zich hinderlijk uitzaaien. Zorg dan dat je de bloemen tijdig afknipt of de groenbemester op tijd onderspit.
Groenbemesters hebben voeding nodig
Om te groeien gebruiken groenbemesters voedingsstoffen uit de moestuingrond. Daarentegen sparen ze ook voedingsstoffen uit die anders uitgespoeld zouden zijn door regen of door onkruid zouden zijn opgenomen. Vervolgens geven ze die voedingsstoffen in de vorm van organisch materiaal terug aan de bodem. Zo geven ze dus meer dan ze verbruiken.
Soorten groenbemesters en de voordelen:
Lupinus luteus is een éénjarige groenbemester die het goed doet op licht zure en zandbodems. Deze plant groeit vrij traag, maar geeft veel stikstof af en maakt voldoende organische stoffen. Klaver is een vrij oppervlakkige groenbemester, maar ideaal om veel stikstof in de grond toe te voegen. Daarnaast is klaver ook nog eens positief voor bijen. Veldbonen zorgen net zoals klaver voor veel stikstof en wortelen dieper in de grond. Ze zijn echter niet grondbedekkend: er kunnen dus nog steeds andere onkruiden groeien. Engels raaigras is een snelgroeiende grassoort die niet zo veel teruggeeft in vergelijking met de voedingsstoffen die het gras opneemt. Maar het brengt wel veel organische materialen met zich mee. Boekweit is een plant die zeer weinig eisen stelt van de ondergrond en ook niet veel voedingsstoffen nodig heeft. Daarom is deze uiterst geschikt voor zee lichte en zanderige bodems.
Moestuintips voor groenbemesters:
- Bij soorten die meer voedingsstoffen nodig hebben om te kunnen groeien is een lichte bemesting twee a drie weken voor het zaaien wel handig. Voeg daarom een handje koemestkorrels toe aan de moestuinbak of kweektafel.
- Maak de grond voor het zaaien los en onkruidvrij.
- De meeste groenbemesters zaai je breedwerpig. Bij de soorten met een minder goede grondbedekking of een trage start kan het handig zijn om in rijen te zaaien zodat je in het begin makkelijker kunt wieden.
- Houd je vooral aan de opgegeven hoeveelheden. Op elke verpakking kun je vinden wanneer en hoe veel je moet zaaien.
- Aardappelen groeien graag in een moestuinbak waar in de winter ervoor groenbemester is ondergewerkt.
- Zaai geen groenbemester die veel stikstof levert op een stuk waar in de zomer erop peulgewassen (houden niet van stikstof) of wortelgewassen (levert veel blad maar weinig knol) komen.
Groenbemesters mengen in de groententuin
Voor het gebruik van groenbemesters zit je niet vast aan één soort, je kunt namelijk op verschillende stukken moestuin verschillende groenbemesters zaaien. Je hoeft ook niet op elk stuk een groenbemester te zaaien, zaai het vooral waar je het nodig hebt en waar je de gelegenheid krijgt (doordat een bepaalde groente al vroeg geoogst kan worden).
En wat let je om 2 of 3 soorten groenbemester te mengen (kies dan wel soorten die in dezelfde periode gezaaid kunnen worden). Bijvoorbeeld wikke (voor stikstof maar niet goed de grond bedekkend) mengen met rogge (voor de organische stof en de grondbedekking). Blijf uiteraard wel goed letten op de vruchtwisseling.
Goede oogst uit de moestuinbak
Tot slot: groenbemester is zeker niet noodzakelijk voor een goede oogst uit jouw moestuinbak of kweektafel en het is ook niet perse nodig deze elk jaar toe te passen. Pas deze vooral toe wanneer de bodem hierom vraag.
