Het kweken van groenten en kruiden in een moestuin is in opkomst. Steeds meer mensen beginnen met een moestuinbak of kweektafel vanwege het gezonde en duurzame aspect. Er gaat namelijk niets boven verse, gezonde groenten uit jouw eigen kweekbak. Toch zijn er een aantal punten waar je rekening mee moet houden voor een goede, gezonde en vooral ook veilige oogst. Zo is het van belang dat je een goede locatie hebt, de grond schoon is en je een goede hygiëne hanteert voor in jouw kweekbak. In ons blog vertellen we daar meer over met praktische tips.
Waar plaats je de kweekbak?
Het kweken van gezonde groenten en kruiden begint bij een goede locatie. Zo kweek je bij voorkeur niet naast een groot gebouw omdat er vuil van de muren en ramen in de bak terecht kan komen. Ook is het verstandig om de kweekbak minimaal 30 meter van een grote weg, snelweg of spoorlijn te plaatsen zodat roet en andere vervuilende stoffen niet in jouw kweekbak waaien.
Zorg voor voldoende zonlicht
Groenten en kruiden ontwikkelen zicht tot een sterk, gezond gewas onder goede omstandigheden. De aanwezigheid van voldoende water en met name voldoende licht zijn hierbij van essentieel belang. Daarnaast zorgt zonlicht ook voor het aanmaken van de gezonde vitamientjes, niet alleen in de plant zelf maar ook als jij aan het moestuinieren bent. Zonlicht zorgt namelijk voor het aanmaken van vitamine D in de huid waardoor je minder moe wordt.
Gebruik schone moestuingrond
Gezonde kruiden en groenten beginnen bij een gezonde bodem. Gebruik dus niet zomaar de grond uit jouw eigen tuin in de kweekbak. Het kan namelijk zijn dat deze grond vervuild is, als je hierover twijfelt kun je een test laten uitvoeren. Wil je zeker zijn van een gezonde bodem, gebruik dan veilige moestuingrond. Ook is het belangrijk dat de bodem voldoende organische stof bevat, gezonde planten zorgen namelijk voor gezondere vruchten. Voeg dus regelmatig compost of organische meststoffen toe aan de kweekbak. Vermijd verder diep spitten. Maak de moestuingrond los tot 15 cm zodat je de bodemstructuur niet beschadigd.
Voorkom ziektes en plagen in de kweekbak
Zorg ervoor dat je ziektes en plagen in de kweekbak preventief aanpakt zodat je geen bestrijdingsmiddelen hoeft te gebruiken. Deze zijn namelijk schadelijk voor het milieu en jouw gezondheid. Plagen en ziektes kun je met de volgende tips voorkomen:
- Zorg ervoor dat je gewassen elkaar jaar afwisselt. Door groenten te wisselen krijgen ziektes en plagen van het voorgaande seizoen minder kans.
- Combineer gewassen. Door het toepassen van combinatieteelt kunnen bepaalde planten elkaar positief versterken. Verschillende planten trekken namelijk verschillende insecten aan, of jagen ze juist weg.
- Gebruik sterke rassen. Sommige rassen zijn namelijk beter bestand tegen ziektes en plagen.
- Plaats een fysieke barrière tussen de groenten en de plaag. Hierbij valt te denken aan houtsnippers of een gaasnet tegen insecten.
- Als je kippen hebt, zorg dat ze voldoende gras hebben om te grazen zodat er geen ziektes in jouw gewassen komen.
Geef voldoende water in de kweekbak
In de zomermaanden is het van groot belang dat jij de moestuinbak, kweekbak of kweektafel voorziet van voldoende water. De gewassen hebben dit namelijk nodig om zich te wapenen tegen insecten en ziekten. Als je water moet geven is het echter wel van belang dat je ze flink water geeft. Anders ontwikkelen de planten een oppervlakkig wortelstelsel waardoor ze afhankelijk blijven van de gieter. Verder is het van belang dat je schoon water gebruikt om besmetting met ziekten te voorkomen. Bij het water geven van jouw kweekbak dien je met het volgende rekening te houden:
- Het gebruik van regenwater is de beste keuze voor in de kweekbak. Maak je regenton wel geregeld schoon en sluit deze af zodat er geen dieren in kunnen. Verder raden we wel af om water te gebruiken dat over een asbest dak heeft gestroomd. Deeltjes hiervan zijn namelijk kankerverwekkend.
- Grondwater is een goede tweede optie om te gebruiken. Vraag wel even een vergunning aan om het op te pompen en zorg dat je het meteen gebruikt. In gebieden met vervuiling of een dalend grondwaterpeil kies je beter niet voor grondwater.
- Daarnaast kun je kraanwater gebruiken, maar wel enkel in nood. Het heeft een lang en duur zuiveringsproces achter de rug en is bedoeld als drinkwater. Verspil het daarom liever niet aan het kweken van groenten en kruiden.
- Oppervlaktewater van bijvoorbeeld kanalen, rivieren en slootjes is geen goede keuze om de planten met te besproeien. Vaak zitten er namelijk schadelijke bacteriën in. Om diezelfde reden raden we ook afvalwater af.
Hygiëne in de kweekbak
Als rasechte moestuinierder raak je tijdens het onderhouden van jouw moestuinbak, kweekbak of kweektafel geregeld de grond aan. Hierdoor kun je in aanraking komen met zware metalen, schadelijke stoffen of bacteriën. Zeker als jouw kinderen in de moestuin bezig zijn is het belangrijk om goed op de hygiëne te letten in moestuin:
- Was je handen na het moestuinieren. Verwijder onder andere grond dat aan je handen kleeft of onder je nagels zit. Was ze ook op het moment dat je handschoenen hebt gedragen.
- Zorg ervoor dat je schoenen en sokken schoon zijn en maak materialen buiten schoon. Zorg ook dat je geoogste gewassen buiten schoon maakt voordat je ze mee naar binnen neemt.
- Laat jouw kinderen geen grond eten en leer ze zelf hun handen te wassen als ze buiten hebben gespeeld. Spoel na het tuinieren de kinderspulletjes af met water.
Oogsten van gezonde en veilige gewassen
Het doel van de kweekbak of kweektafel is toch wel het kweken van verse en vooral gezondere groenten. Daarom is het van belang dat je na de oogst ervoor zorgt dat de groenten schoon gemaakt worden zodat je na de oogst kunt genieten van jouw verse vitamientjes. Zo maak je jouw groenten schoon:
- Voordat je de groenten serveert kun je ze het beste eerst even wassen met kraanwater. Hierdoor verwijder je vervuilde grond, bacteriën en stof.
- Verwijder de buitenste bladeren van onder andere kool- en bladgewassen als sla en savooikool. In de buitenste bladeren verzamelen zich namelijk vervuilende stoffen.
- Knol- en bolgewassen zoals rode bieten, aardappelen en uien moet je altijd schillen of pellen voor gebruik. Ook hier zitten vervuilende stoffen vooral in de schil.
Schadelijke stoffen uit jouw kweekbak
De meeste schadelijke stoffen, zoals dioxines, pesticiden, pcb’s en lood, kun je grotendeels uit de groenten verwijderen door ze te wassen, schillen of pellen. Voor sommige stoffen, zoals cadmium, is dit echter niet het geval. We geven dus toch de voorkeur aan het kweken in schone moestuingrond zodat je zeker weet dat er geen schadelijke stoffen in jouw groenten en kruiden achterblijven.
Gezondheidsvoordelen van zelfgekweekte groenten
Als je op een goede en hygiënische manier groenten kweekt kan je optimaal genieten van de gezondheidsvoordelen van zelfgekweekte groenten en kruiden uit de kweekbak en moestuintafel. Naast de gezonde voedingstoffen die groenten en kruiden leveren biedt het kweken van een eigen oogst echter nog meer voordelen:
- Allereerst zorgt het onderhouden van een moestuinbak uiteraard voor extra lichaamsbeweging. Je blijft dus duidelijk fit bij het kweken van jouw gewassen.
- Doordat je buiten bent krijg je extra zonlicht, wat op zijn beurt de aanmaak van vitamine D bevordert. Hierdoor voel je je fitter en minder moe.
- Het hebben van een moestuin zorgt ook voor extra sociale contacten. Niet alleen omdat je met de buurt kunt moestuinieren, maar ook omdat je bijvoorbeeld toch zaadjes moet kopen in de winkel.
- Heerlijk die vers gekweekte groenten! Daarom zorgt moestuinieren dus ook voor succesbeleving.
- De moestuinbak verminderd stress, juist omdat je lekker met de handen bezig kunt zijn.
Gezonde voedingsstoffen uit jouw kweekbak
Naast gezondheidsvoordelen bieden jouw gewassen ook extra gezonde voedingsstoffen. Groenten leveren namelijk vezels, vitaminen en mineralen aan. Wie gezond wil eten, legt best elke dag een portie groenten op zijn bord. Kies regelmatig voor andere soorten, want de hoeveelheid vitaminen en mineralen verschilt van soort tot soort. Als je variatie wilt creeren kun je vooral naar de kleur van de groenten kijken:
- Donkergroene groenten bevatten meestal meer voedingsstoffen dan lichtgroene of witte. In donkergroene bladgroenten (spinazie, andijvie, boerenkool) en in broccoli zitten naast voedingsvezels ook luteïne en zeaxanthine, die bescherming bieden tegen oogziektes.
- Oranje en gele groenten zoals wortelen en gele en rode paprika zijn rijk aan betacaroteen, dat de aanmaak van vitamine A bevordert.
- Rode groenten zoals tomaten bevatten voedingsvezels en lycopeen, dat bescherming zou bieden tegen kanker. Daarvoor bestaat echter geen wetenschappelijk bewijs.
Begin een kweekbak voor een gezonder leven
Met de moestuinbak, kweekbak of kweektafel kun jij een gezonder leven beginnen. Houd daarbij rekening met de punten uit de blog hier boven en begin meteen met jouw moestuin! Heb jij nog meer tips voor een gezondere moestuin, laat het ons dan weten.
